Thông tin tác giảHomerVào trang riêng của tác giảXem tất cả các sách của tác giảHomerVào trang riêng của tác giảXem tất cả các sách của tác giảIliad là bản trường ca Hy lạp cổ nhất và có lẽ hay nhất trong văn học Tây phương. Qua chuỗi dài lịch sử đã tạo cảm hứng cho vô vàn tác phẩm nghệ thuật, từ hội họa, kiến trúc, thi ca cho đến tiểu thuyết, kịch nghệ, âm nhạc.         Tác phẩm tất cả gồm hai mươi bốn khúc, khúc nào cũng lôi cuốn khiến người nghe ngây ngất, phần vì ý phần vì lời. Kể một giai đoạn ngắn năm mươi ngày trong năm thứ mười cuộc chiến tranh thành Troie, với câu chuyện xoay quanh về mối bất hòa giữa vị tướng kiệt xuất Achilleus của Hy Lạp và thống soái Agamemnon, cùng với nỗi phẫn nộ Achilleus cực chẳng đã phải mang trong lòng. Chiến trận rền vang, chàng lui về trại không tham dự, lực lượng Achaian vì thế suy yếu trầm trọng. Mãi tới lúc bạn chí thiết Patroklos tử trận, chàng mới rời trại ra chiến trường giao chiến và giết chết Hektor. Không những thế nhân giao chiến, mà cả thần linh cũng xung đột sâu sắc, và cuộc chiến vì thế trở nên kéo dài và vô cùng đẫm máu. Phần cuối trường ca kể về lễ hỏa táng Hektor. Tác phẩm là biểu tượng miêu tả số phận nhân loại hoàn toàn do định mệnh đưa đẩy. Đời sống xã hội Hy Lạp cổ đại cũng được phản ánh một cách chân thực trong tác phẩm, trong đó có thể thấy quá trình diễn biến từ chế độ thị tộc đến sự hình thành thành bang của chế độ nô lệ, đồng thời ca ngợi các nhân vật anh hùng kiệt xuất của phía Hy Lạp như Achille, của phía Troie như Hektor. Kết hợp chuyện truyền khẩu với chuyện thần thoại để đúc kết, tác phẩm được các thi sĩ ca công ngâm vịnh, phô diễn trước quần chúng qua nhiều thế hệ trước khi được ghi lại thành văn vào thế kỷ VIII trướccông nguyên.***Tác giả:Homer, là mộtnhà văn và người hát rong truyền thuyết thời cổ Hy Lạp được công nhận là tác giả của Iliad và Odyssey.Quãng đời ông sống được cho vào khoảng nửa đầu thế kỷ thứ 8 TCN. Hai tác phẩm nổi tiếng, Iliad và Odyssey của ông được ghi chép lại chính thức vào thế kỷ thứ VI TCN theo lệnh của Bạo chúa Athena lúc bấy giờ là Peisistratos.Tác phẩm Iliad có nội dung dựa trên các thần thoại về cuộc chiến thành Troie. Còn nội dung của Odyssey là trường ca kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính Odyssey và hành trình trở về quê hương gian nan của người anh hùng này.Mời bạn đón đọc.Báo chí giới thiệuDịch lại 'Iliad' và 'Odyssey'(Thethaovanhoa.vn) - Trên thế giới, việc dịch lại hai kiệt tác của Homer là Iliad và Odyssey đã diễn ra khá nhiều, vì nó quá khó, nên dịch giả nào cũng muốn làm dịch lại. Năm 1997, dịch giả Hoàng Hữu Đản công bố bản dịch thơ toàn văn Iliad từ tiếng Pháp, mấy năm sau ông công bố tiếp toàn văn Odyssey.Rời Việt Nam hơn 30 năm, dịch giả Đỗ Khánh Hoan cũng ôm mộng dịch hai kiệt tác này từ trước đó, nên quý 3 và quý 4/2013 toàn văn hai kiệt tác này được NXB Thế giới phát hành tại Việt Nam. Điểm khác biệt nhất với bản Hoàng Hữu Đản là Đỗ Khánh Hoan đã chuyển ngữ thành văn xuôi, đúng hơn thơ xuôi - một "đặc sản" mà ông đã khá thành công với thơ Tagore từ trước 1975. Kiệt tác Iliad dài 15.693 câu, chia thành 24 khúc; Odyssey dài 12.110 câu, cũng chia thành 24 khúc - Đỗ Khánh Hoan mất nửa thế kỷ nghiền ngẫm và hơn 10 năm miệt mài chuyển ngữ, chú giải từ nguyên tác, có tham khảo hàng chục bản dịch tiếng Tây Ban Nha, tiếng Đức, tiếng Pháp, tiếng Anh...Trong lời giới thiệu Odyssey, Đỗ Khánh Hoan viết: "Phải trách nhiệm đối với tác giả và với độc giả. Tôi tự nhủ đối với người thứ nhất phải chân thành kẻo họ buồn lòng; đối với người thứ hai tôi nghĩ cũng phải chân thành nếu không họ thất vọng. Trong quá trình chuyển dịch, ai cũng biết nguyên tác là hay, là khó, là cao siêu, là phức tạp, tôi cố viết lại trung thực. Không thêm, không bớt, không xa vời, không lạc điệu. Nếu không nâng cao thì duy trì, chứ nhất định không hạ thấp giá trị tác phẩm. Chỗ nào khúc mắc, nghi ngờ tôi chú thích để độc giả tự mình nhận định".(Báo thethaovanhoa.vn giới thiệu 17/11/2013)VĂN BẢYThể thao & Văn hóaXem thêm nhiều hơnThu gọn'Iliad' - thiên sử thi kinh điển của văn minh châu ÂuTác phẩm này vừa đến với độc giả Việt Nam qua bản dịch của giáo sư Đỗ Khánh Hoan.Iliad dài 15.693 câu thơ, là một trường ca, nhưng kể về một phần cuộc chiến thành Troa nên được coi là một thiên sử thi (Người La Mã coi chuyện thành Troa như một phần lịch sử của họ). Trong bản dịch tiếng Việt, giáo sư Đỗ Khánh Hoan đã chuyển thành bản văn xuôi để giữ được nội dung và vẻ đẹp sát với bản gốc của Hy Lạp.Trường ca Iliad gồm các sự kiện xảy ra trong năm thứ 10 của cuộc chiến thành Troa, nhưng tác phẩm không đi sâu miêu tả cuộc chiến, sự sụp đổ thành Troa như trong Thần thoại Hy Lạp, mà chỉ xoay quanh câu chuyện về việc trả thù của người anh hùng Achilleus (A-sin). Pâris là con của Priam - quân vương thành Troa - thành phố góc tây bắc Tiểu Á. Trong chuyến du hành tới thành Sparta, chàng được Menelaos tiếp đón, lúc trở về, đã quyến rũ và đưa nàng Helen, vợ Menelaos đi cùng. Helen xinh đẹp tuyệt trần, mang theo của cải lớn về sống với Pâris như vợ chồng, điều đó khiến quân vương khắp Hy Lạp nổi giận, đưa quân đi đòi Helen. Đại quân Hy Lạp sau chín năm vẫn chưa hạ được thành Troa. Đó là toàn bộ câu chuyện dẫn dắt tới Iliad. Nhiều người cho rằng Iliad - trường ca của khói lửa, binh đao là cuộc chiến thành Troa. Tuy nhiên Iliad không kể cuộc chiến kéo dài một thập kỷ, mà chỉ kể biến sự diễn ra 55 ngày trong thời gian đó. Homer mở đầu Iliad bằng cách đi thẳng vào một xung đột: Achilleus trong cơn giận dữ đã đưa quân Achaian mà ông nắm giữ rút lui, đồng thời giữ quân lính không tham chiến. Quân Troian do Hektor (anh trai của Pâris chỉ huy) tạm thời thắng thế, đe dọa phá tan hạm đội của Hy Lạp. Achilleus trở lại chiến trường, giết chết Hektor, phá tan quân Troian. Sau đó ít lâu, tướng Priam cũng tử trận mà vẫn không giữ được thành Troa. Quân Hy Lạp chiếm thành, dân thường bị bắt làm nô lệ, vương quốc bị xóa tên trên bản đồ. Thắng trận trở về, song chỉ huy và thủ lĩnh Hy Lạp gặp nhiều khó khăn (tiêu biểu như Odyssey trong trường ca Odyssey).Iliad trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "bài thơ viết về Ilios" hay "truyện về thành Troa". Từ thời sử gia Herodotos đã gọi trường ca của Homer là Iliad. Các câu thơ được chia thành 24 khúc. Bản chép tay trường ca đầu tiên không phân thành khúc, nhiều nghiên cứu cho thấy đầu thế kỷ thứ III trước Công nguyên trường ca mới được phân chia như vậy.Người châu Âu trải qua mấy nghìn năm vẫn coi Iliad là thi phẩm tuyệt vời, vô song trong văn chương nhân loại, xếp tác giả đứng đầu trong các thi sĩ thế giới. Thế kỷ tiếp nối thế kỷ, thời đại tiếp nối thời đại, các quốc gia thi nhau dịch Iliad sang ngôn ngữ của mình song rất khó để chuyển ngữ thành công. Bởi Iliad mang trong mình lời thơ diễm tuyệt, vừa thanh tao tự nhiên, vừa nghiêm túc lại đầy say mê, được các học giả, nhà phê bình hậu thế đánh giá là mô hình tác phẩm tuyệt diệu.Trong Iliad, tác giả thường có sự so sánh sự việc với thiên nhiên và cuộc sống dân dã, đưa vẻ đẹp tự nhiên và trong thi phẩm. Ông so sánh đoàn quân tiến tới như sóng biển cao ngất đổ vào vách đá, làm bụi nước tung bay tới tận bãi cát im lìm, hay việc Hektor bị bao vây được miêu tả như sư tử can trường thu mình, xung quanh chó săn gầm gừ, thợ săn hằm hè...Homer bày tỏ quan điểm với thần linh, ông miêu tả các vị thần "người" hơn. Như việc Hera trở thành người đàn bà đanh đá dễ sợ, lúc nào cũng quấy rầy cuộc sống của Chúa tể đồng thời là phu quân mình. Các vị thần cũng có đầy đủ tính xấu của con người như mưu toan, hờn dỗi, nhỏ nhen, cản trở lẫn nhau...Điều đặc biệt, nói về cuộc chiến thành Troa nhưng Homer không vạch một lằn ranh thù oán của hai bên. Trong Iliad, quân Hy Lạp và người Troian vẫn thờ chung thần linh, như thể hai bên đều nói chung thứ tiếng. Chuyện kể về người Hy Lạp, tội gây nên cuộc chiến thuộc về người Troian, đa số thần linh đứng về phe Hy Lạp, nhưng Homer vẫn dành những lời tốt đẹp về người Troian. Bởi lẽ, hai bên chiến đấu vì danh dự, thể diện, lẽ phải của một cá nhân hay của một quốc gia.Dịch giả Đỗ Khánh Hoan đã hoàn thành bản Việt văn Iliad từ năm 2005. Ông gọi Homer là Thi thần và viết trong lời giới thiệu Iliad phát hành tại Việt Nam: "Chuyển dịch thi sĩ Homer, tôi cố gắng trung thực, trong sáng, giản dị, óng ả. Cầu mong Thi thần vui lòng trợ giúp để tôi hoàn tất việc làm nặng nề".(Báo vnexpress.net giới thiệu ngày 29/11/2013)Hiền ĐỗXem thêm nhiều hơnThu gọn